Veredelaar pleit voor toekomstbestendige regels Crispr-Cas

'Een uniforme toepassing en een efficiënt proces voor heel Europa zijn hierbij van belang voor een eenduidig beleid binnen alle lidstaten. Ook moet er worden gekeken naar het internationale effect van de Europese regelgeving. Doordat de producten gemaakt met Crispr-Cas vergelijkbaar zijn met producten van conventioneel veredelde rassen, zal de detectie en traceerbaarheid van Crispr-Cas, vooral voor import en export, een grote uitdaging zijn', stelt Mazereeuw.

Crispr-Cas is een technologie waarmee genetisch materiaal betrekkelijk eenvoudig en uiterst nauwkeurig en efficiënt kan worden aangepast. Deze veredelingstechniek is nog niet toegelaten in de Europese Unie, maar telers en veredelaars van landbouwgewassen willen er snel mee aan de slag. Zij zien in Crispr-Cas een techniek die planten weerbaar kan maken tegen ziekten en het veranderende klimaat.

Sterke positie van Nederland

Het grote voordeel van Crispr-Cas is dat het proces veel sneller verloopt dan bij traditionele veredeling. Bedrijven als Enza Zaden en Rijk Zwaan kunnen niet wachten tot ze Crispr-Cas op grote schaal kunnen toepassen. Ze wijzen erop dat concurrenten in landen waar deze technologie wel is toegestaan, een voorsprong opbouwen in innovatie. Dit ondermijnt de sterke positie van Nederland in de zaadveredeling.

Wil een bedrijf nu een uit Crispr-Cas voortgekomen product op de markt brengen, dan is daar een langdurig en duur traject voor nodig. Dat is alleen weggelegd voor grote ondernemingen. Belangrijk is daarom dat meer en ook kleinere bedrijven toegang krijgen tot deze technologie, zegt patentspecialist Arend Streng van Rijk Zwaan.

'Veel octrooiaanvragen worden ingediend op nieuwe genomische technieken en de producten die je daarmee verkrijgt. Het is essentieel dat er brede toegang is tot deze octrooien, onder redelijke voorwaarden, om bedrijven van verschillende omvang de gelegenheid te bieden om de nieuwe technieken te kunnen gebruiken in hun veredelingsactiviteiten', houdt Streng de Tweede Kamer voor.

Burgers kritisch

Onderzoeker Michelle Habets van het Rathenau Instituut heeft onderzocht hoe burgers over Crispr-Cas denken. Volgens haar zijn zij kritisch door de wisselende informatie die ze over deze technologie krijgen. 'Burgers kijken hier genuanceerd naar. In principe zijn mensen er niet op tegen, maar ze zien ook geen noodzaak, want er is voldoende voedsel. Er is twijfel of techniek wel echte oplossingen kan bieden.'

Habets vindt het belangrijk dat de samenleving een stem krijgt in het debat over Crispr-Cas. Er is twijfel of het veilig en echt nodig is. Ook is er wantrouwen of grote bedrijven de techniek wel zullen inzetten voor bijvoorbeeld duurzaamheid, legt zij uit.