App toont arbeidsefficiëntie op varkensbedrijf
Met het dagelijks invullen van de app FarmWise op hun smartphone kunnen varkenshouders snel achterhalen hoe het staat het met de arbeidsefficiëntie op hun bedrijf. Het verbeteren van die arbeidsefficiëntie kan helpen om het tekort aan arbeidskrachten en de hoge werkdruk te verlichten.
Uit onderzoek onder zeugenhouders blijkt dat 84 procent van de ondernemers een tekort aan arbeidskrachten ervaart en 36 procent een te hoge werkdruk. 'Er wordt soms zeventig, tachtig of nog meer uren per week gewerkt door de ondernemer zelf', zei eigenaar Erik van der Hijden van FarmAdvies en medeoprichter van FarmWise deze week tijdens het symposium 'Gezonde varkenshouderij' in Eindhoven.
Om een goed inzicht te krijgen waar de hoge werkdruk en het arbeidstekort vandaan kunnen komen, ontwikkelde Van der Hijden samen met Jelle Nijenhuis de onlinetool FarmWise. Daarbij maakten ze gebruik van een systeem dat al draaide in de glastuinbouw. Daar is arbeid met meer dan 50 procent de grootste kostenpost.
Uren vastleggen
De varkenshouder en zijn medewerkers kunnen in de FarmWise-app vastleggen wanneer ze uren maken, hoeveel uren, waar in welke afdeling en stal, voor welk doel enzovoort. Het idee was dat er mogelijk veel weerstand zou zijn tegen het invullen van de app, maar dat blijkt niet het geval en het kost ook niet meer dan vijf minuten per dag.
De app is er al in het Nederlands, Engels, Pools en Roemeens en kan gemakkelijk worden aangepast naar andere talen en ook voor andere zaken als bijvoorbeeld een verlofaanvraag worden gebruikt.
Proefgedraaid op drie bedrijven
Om meer inzicht te krijgen in het werken met de app en waar de gewerkte uren naartoe gaan, is er proefgedraaid op drie zeugenbedrijven met in totaal 4.300 zeugen en waar 26 mensen werken. Binnenkort sluiten meer bedrijven aan en komen er 10.000 zeugen bij. Van der Hijden: 'Daardoor krijgen we nog beter inzicht in de arbeidstijden en zijn we niet meer afhankelijk van de Kwin-cijfers over arbeid die dateren van 2012.'
Uit de cijfers blijkt dat 44 procent van de uren op een zeugenbedrijf in de kraamstal wordt gemaakt. De verzorging van de biggen en opfokzeugen kost met respectievelijk 16 en 14 procent ook veel aandacht. De overige werkzaamheden kosten 12,5 procent van de tijd. 'Als daar veel onderhoud of storingen onder vallen, moet je opletten. Dit kan ten koste gaan van het arbeidsproces in het bedrijf zelf', zegt Van der Hijden.
Twee van de eerste bedrijven die met FarmWise draaien, zijn van dezelfde eigenaar. Het bleek dat hier in de kraamstal een flink verschil in arbeidsbehoefte was van 2 uur per 100 zeugen, terwijl het bedrijf met de hoogste arbeidstijd van 6,5 uur per 100 zeugen ook nog eens de beste looplijnen had. Door de bedrijfsleiders van beide locaties bij elkaar in de keuken te laten kijken, zijn oorzaken van de verschillen opgespoord. Er ging bijvoorbeeld veel tijd zitten in de algemene controle op het ene bedrijf, terwijl het andere bedrijf werkzaamheden combineerde.
Grote verschillen
Uit de resultaten van de drie bedrijven blijkt verder dat er grote verschillen zitten in hetzelfde type werkzaamheden. Het behandelen van de biggen varieert bijvoorbeeld van 0,4 en 0,7 tot 2 uur per 100 zeugen. Bij de algemene controle was er een verschil van 1,16 uur per 100 zeugen en bij het overleggen van biggen en bij de werkzaamheden rond de geboorte ook een verschil van bijna een half uur per 100 zeugen.
Er zijn dus flinke verschillen in arbeidsefficiëntie en daarmee ook in arbeidskosten van 3,50 tot 8,10 euro per big. 'Veel varkenshouders denken wel dat er rust en regelmaat zit in de werkzaamheden, maar dat blijkt uit onze analyse vaak niet het geval', zegt Van der Hijden. 'Met een goede analyse kun je daar dus wat aan doen en het arbeidstekort en de werkdruk aanpakken. Dat is het belangrijkste. Het verlagen van de arbeidskosten is hier een gevolg van.'
Gaat een varkenshouder met FarmWise aan de slag, dan worden eerst gedurende twaalf tot zestien weken de huidige arbeidstijden voor de verschillende werkzaamheden vastgelegd. Van der Hijden: 'Op basis hiervan stellen we een analyserapport op en gaan we samen met de varkenshouder de doelstellingen bepalen. Bijvoorbeeld dat we 30.000 euro willen besparen door gebruik te maken van FarmWise. Belangrijk is dat je bij het doornemen van het rapport en bij het realiseren van de doelstellingen de medewerkers erbij betrekt.'
